مثلث نوردهی چیست و چه کاربردی در دوربین های مداربسته دارد؟

برای آشنایی با مثلث نوردهی باید با سه فاکتور دیافراگم، سرعت شاتر و ایزو آشنا شویم. این سه فاکتور سه ضلع یک مثلث را تشکیل می دهند که به آن مثلث نوردهی می گویند. این سه فاکتور در کیفیت نوردهی وتصویر دوربین مداربسته تاثیرگذار هستند و با تنظیم این سه فاکتور می توان میدان دید، میزان شفافیت تصویر دوربین و میزان نویز را کنترل کرد. در ادمه به بررسی هر یک از فاکتورهای مثلث نوردهی می پردازیم.

دیافراگم در مثلث نوردهی

حتما برایتان پیش آمده که زمانی که به خورشید نگاه می کنید چشمتان به صورت غیرارادی تنگ تر می شود و یا زمانیکه وارد یک اتاق تاریک می شوید، لحظات اول قادر به دیدن چیزی نیستید اما پس از گذشت لحظاتی کم کم قادر به دیدن اشیاء داخل اتاق خواهید شد. در واقع زمانیکه به خورشید نگاه می کنید عنبیه که به آن Iris گفته می شود مردمک چشم را تنگ تر می کند تا از ورود شدت نور به چشم بکاهد؛ یا در لحظات اولیه ورود به یک اتاق تاریک عنبیه مردمک چشم را گشادتر می کند تا با دریافت حداکثری از نور ناچیز محیط، بتواند تصویری از اشیاء موجود در اتاق تشکیل دهد. از آنجائیکه دوربین ها شبیه سازی از چشم انسان هستند، پره های Iris یا همان دیافراگم که کاری شبیه به عنبیه چشم انسان را انجام می دهد، با افزایش یا کاهش نور در محیط نصب دوربین مداربسته باز و بسته می شوند و باعث ایجاد تشکیل تصویر، در شرایط نوری متفاوت می گردد؛ زیرا نور محیط هایی که دوربین های مداربسته در آنها نصب می شوند ممکن است در ساعات مختلف شبانه روز تغییر کند و دیافراگم یا Iris با حساسیتی که نسبت به نور دارد می تواند میزان نور ورودی به دوربین را تنظیم کند. تعداد پره های دیافراگم معمولا بین 6 تا 9 عدد است. میزان نوری که از دیافراگم عبور می کند، با ضریب F سنجیده می شود و معمولا ماکزیمم ضریب F نوشته می شود. این عدد از تقسم فاصله کانونی لنز بر قطر دیافراگم به دست می آید. بنابراین هر چه قدر این عدد بزرگتر باشد نور کمتری از دیافراگم عبور خواهد کرد و قاعدتا اگر در دوربینی عدد F کوچکتر باشد نور بیشتری عبور خواهد کرد و تصویر بهتری تشکیل خواهد شد.

انواع دیافراگم در مثلث نوردهی

 Fixed Iris
•   Manual Iris
•   Auto Iris
• P Iris

Fixed Iris

معمولا در دوربین هایی که در فضاهای داخلی نصب می شوند به این علت که شدت نور در ساعات مختلف تقریبا یکسان است، از دیافراگم یا آیریس ثابت استفاده می شود. در دوربین های با آیریس ثابت هیچ کنترلی بر میزان نور ورودی به دوربین وجود ندارد.

Manual Iris 

انواعی از دوربین های مدار بسته، دارای امکان تنظیم دستی iris هستند. به این معنی که می توان به صورت دستی میزان شدت نور ورودی به دوربین را با بازتر یا بسته تر کردن دریچه دیافراگم دوربین تنظیم کرد. لازمه این کار حضور دائمی در محیط نصب دوربین و تنظیم مداوم آیریس به صورت دستی، در صورت تغییر نور محیط است که در بسیاری موارد امکان پذیر نیست یا با سختی همراه است. بنابراین بهتر است از دوربین های دارای آیریس دستی در فضاهای داخلی که نور محیط تقریبا ثابت است استفاده شود.

Auto Iris

برای رفع مشکل آیریس های دستی، آیریس اتوماتیک طراحی شده که قیمت بالاتری نسبت به آیریس دستی دارد. در این نوع دوربین ها زمانیکه شدت نور محیط تغییر می کند، با تغییر در دریچه دیافراگم، میزان نور ورودی کنترل می شود. در زمانیکه نور محیط شدید است با کوچک شدن دریچه دیافراگم از ورود نور زیاد به دوربین جلوگیری می شود و زمانیکه نور محیط کاهش می باید، با بازتر شدن دریچه دیافراگم باعث عبور نور بیشتر به لنز و تشکیل تصویر با کیفیت بهتر می شود. این تغییرات در دریچه دیافراگم به صورت خودکار با تغییرات نور محیط انجام می شود که می تواند در هر شرایط نوری بهترین تصویر ممکن را ارائه دهد. تنها اشکال این نوع آیریس این است که در مواقعی می تواند باعث تغییرات ناچیزی در زاویه دید و فوکوس دوربین شود. دوربین های دارای آیریس خودکار مناسب برای نصب در فضاهای باز هستند.

 P- Iris

در این نوع آیریس، موتورهای الکتریکی دریچه دیافراگم را کنترل می کنند که این مورد باعث دقت بیشتری نسبت به دوربین های دارای آیریس خودکار خواهد شد. P-Iris  بهترین و حرفه ای ترین نوع کنترل دریچه دیافراگم را پشتیبانی می کند و معایب آیریس خودکار را ندارد. قاعدتا دوربین هایی که از P-Iris پشتیبانی می کنند قیمت بالاتری نسبت به مدل هایی که از سایر انواع آیریس پشتیبانی می کنند دارند. دوربین های دارای P-Iris برای نصب در اماکن حساس مانند بانک ها، صرافی ها، طلافروشی ها و ... پیشنهاد می شوند.

همچنین بخوانید

آموزش تنظیمات دوربین مداربسته شیائومی

سرعت شاتر در مثلث نوردهی

دومین فاکتور در مثلث نوردهی، سرعت شاتر است. شاتر مانند کرکره ای است که با باز و بسته شدن، میزان نور ورودی به دوربین را برای ثبت تصویر، کنترل می کند. بسیاری از دوربین های مداربسته دارای کنترل سرعت شاتر به صورت خودکار در یک دامنه مشخص هستند. مینیمم و ماکزیمم این سرعت در کاتالوگ دوربین ها مشخص شده است. زمانیکه نور محیط کم می شود، کاهش سرعت شاتر باعث ورود نور بیشتر و زمانیکه که نور محیط زیاد باشد، افزایش سرعت شاتر باعث ورود نور کمتری به دوربین خواهد شد. افزایش سرعت شاتر در مواقعی باعث تیره شدن تصویر دوربین مداربسته خواهد شد. در دوربین های مداربسته ای که به منظور خواندن پلاک طراحی شده اند امکان تنظیم شاتر به صورت دستی وجود دارد؛ با بالا بردن سرعت شاتر می توان تصویر پلاک ماشین در حال حرکت را ثبت کرد. زیرا زمانیکه سرعت شاتر بالا باشد ماشین در این زمان مسافت بسیار کمی در حد چند سانتی متر جا به جا شده و دوربین می تواند پلاک را به خوبی ثبت کند؛ اما زمانیکه سرعت شاتر پایین باشد زمانی که شاتر باز است ماشین مسافت زیادی را طی کرده و پلاک قابل تشخیص نخواهد بود.

ISO در مثلث نوردهی

سومین فاکتور در مثلث نوردهی، حساسیت دوربین به نور یا ISO است. هر چه دوربین حساسیت بیشتری به نور داشته باشد، در شرایطی که نور محیط کم است تصویر به مراتب بهتری ارائه خواهد داد. میزان حساسیت دوربین به نور با لوکس سنجیده می شود. هر چه لوکس دوربین پایین تر باشد؛ به معنی این است که دوربین برای تشکیل و پردازش تصویر به نور کمتری نیاز خواهد داشت.  دو فاکتور نور محیط و سرعت شاتر در انتخاب عدد ISO موثر هستند و باید به این دو فاکتور در هنگام تعیین عدد ISO توجه نمود.

تناسب در مثلث نوردهی

بین سه فاکتوری که در مثلث نوردهی به آنها اشاره شد هیچ یک نسبت به دیگری اولویت و برتری ندارند و صرفا ایجاد تناسب بین سه فاکتور یا سه ضلع این مثلث باعث ایجاد تصویر با کیفیت مناسب برای ثبت وقایع با سرعت های مختلف و یا  ثبت رویدادها درشرایط نوری  متفاوت خواهد شد.

کلام آخر

در این مقاله با فاکتورهای مرتبط با مثلث نوردهی آشنا شدید. چنانچه به سایر مباحث مرتبط با دوربین مداربسته علاقه مند هستید و تمایل دارید به عنوان نصاب سیستم های نظارت تصویری شروع به کار نمایید، می توانید با مراجعه به سایت مجتمع آموزشی پل، در یکی از دوره های حضوری یا آنلاین، با عنوان آموزش نصب دوربین مدار بسته یا آموزش آنلاین نصب دوربین مدار بسته ثبت نام نموده و با شرکت در این دوره ها، با نصب تخصصی دوربین های مداربسته آشنا و با دریافت مدرک فنی و حرفه ای وارد بازار کار شوید.

مجتمع آموزشی پل مرجع آموزش های تخصصی اشتغال محور در ایران می‌باشد. شما می توانید با شرکت در دوره حضوری آموزش نصب دوربین مدار بسته و با استفاده از کارگاه‌های مجهز، صفرتا صد نصب و راه‌اندازی انواع دوربین های مدار بسته را بیاموزید و وارد بازار کار حرفه‌ای شوید.
اگر زمان کافی برای شرکت در دوره حضوری را ندارید می‌توانید دوره آموزش آنلاین نصب دوربین مدار بسته را تهیه کنید و از جدیدترین آپدیت‌های این دوره برخوردار شوید. مجتمع آموزشی پل همراه شماست تا بتوانید بهترین تکنیسین در حوزه های مختلف شوید.